Konuya Giriş

BIRÇOK KIMLIĞE SAHIP OLMA


Koruyucu aileye yerleştirilen çocukların kendilerini farklı insanlara ve kültüre bağlı hissetmeleri onlar için genellikle kafa karıştırıcıdır. Çocuğun çok korktuğu durumlarda (uzmanlar tarafından, ebeveyni çok üzgün ve kızgın olsa bile, zorla onlardan alındıysa, ya da ebeveyni ölmüşse, ya da ebeveyni ayrılık anında mutsuzsa) bağlılıkları aniden kırılır.


Bu deneyimler çocukların nereye ait olduklarıyla ilgili açık bir fikrin oluşturmalarını daha da zorlaştırır. Çocuklar aileleriyle kimliklerini belirlerler ancak ailelerinden yardım almazlarsa kendileri hakkında sık sık olumsuz ve karışık düşünceler oluştururlar. Koruyucu ailede olan çocuğun kendisi ile ilgili pozitif düşünmesini engelleyen problemler nelerdir ve çocuğun kendisi ile ilgili pozitif düşüncesini geliştirmek için ona nasıl yardım edersiniz?


İKI AILEYE AIT OLMA: BAĞLıLıK VE KIŞILIK ÇATıŞMASı


Çocuk koruyucu aileye yerleştirildiğinde 3 yaşından büyük ise kendi biyolojik ailesine bağlanmış demektir. Bu bağlılıkların işlevsiz, korku ve belirsizlikler ile dolu olabileceğini düşünüyoruz. Biyolojik aile çocuğa iyi bir bakamamış olabilir ama yine de bu tür bağlılıklar çocuğun kişiliğinin önemli bir parçasıdır.


Çocuk koruyucu aile yanına yerleştirildiğinde sık sık bağlanma problemiyle karşılaşır; ”Biyolojik aileme bağlandım ama şimdi koruyucu ailem bana ilgi ve sevgi gösteriyor. Bunu suçluluk duygusu hissetmeden ya da aileme ihanet etmeden nasıl kabul edebilirim?”


Eğer biyolojik ailenin koruyucu aileye karşı çözülmemiş sorunları (öfke ve kıskançlık gibi.) varsa ve onları çocuğun kalbini çalan biri gibi görüyorlarsa bu durum çocuğu daha da acı verici olabilir. Çocuğunuza başkalarının bakmasının gerektiğine karar vermek ve ‘yeni ailenin kaynaklarının daha fazla olduğunu bilmek zor bir durumdur.


BIYOLOJIK AILENIN VE KORUYUCU AILENIN İLK TEPKILERI


Eğer şiddete ve ihmale(ilgisizliğe) maruz kalan bir çocuğa koruyucu aile olduysanız, çocuğun ona bunları yaşatan, onunla iletişime geçmeye ve ziyaret etmeye gelmeyen biyolojik ailesine kızgınlığı ve öfkesi doğaldır.
Diğer bir doğal tepki olan tutum ise:
“Ailen hakkındaki her şeyi unutalım, kendini sadece bizimle güvende hisset.” tir. Çocuk koruyucu aileye yerleşirken kendini güvende hissedene kadar bu iyi bir fikir olabilir ancak bir süre sonra, çocuğun iki aileye sahip olduğu fikri onun kimlik gelişimi için onunla açıkça konuşulmalıdır.


Diğer oturumlarda açıklandığı gibi, bir süre sonra küçük yaştaki çocuklar koruyucu aileyle derin bir bağ oluştururlar. Bu durumda muhtemelen çocuk size “anne” ya da “baba” demeye başlayacaktır. Büyüdükçe geçmişini anlamanın bir yolunu bulması gerektiğini bilerek bunu kabul edebilirsiniz. Belki bebek ya da küçük çocuk sizi ebeveyn olarak algılayacaktır. Ama başka bir ailesinin de (biyolojik ailesi) olduğunu da erken yaşta öğrenmelidir. 3-4 yaş arasında ailesi hakkında “Senin iki ailen var “ diyerek konuşmaya başlayabilirsiniz. Bu sizin “gerçek ailesi” olmadığınızı sizden önce başka çocuklardan ya da yetişkinlerden duymasından önce olmalıdır.


Çocuğun parçalanmış bağını yoğun bir çatışmaya dönüştürmeden koruyucu ailenin biyolojik aileye karşı olan doğal hisleri çözümlenmelidir. Bu zaman alır. Biyolojik aileye duyulan öfke ve dargınlığın, çocuk tarafından çocuğun kimliğine karşı duyulan öfke olarak algılanması ihtimalini bilmek önemlidir.


Koruyucu ailedeki çocuk kendi isteğiyle biyolojik ailesini inkâr etme ya da unutmaya çalışabilir, ama bunun bedeli kendi içinde ikiye bölünerek bir yarısının kendi ailesi diğer yarısının koruyucu ailesi olarak birleşmesi mümkün olmayan iki durum arasında kalmaktır. Er ya da geç bu, özellikle ergenlik çağlarında yetişkin kimliğini oluşturmaya çabalarken çocuk için problem olacaktır. Çocuk her seferinde psikolojik gelişimine bağlı olarak yeni bir duruma eriştiğinde kendisiyle ilgili daha olgun anlayışa sahip olur. Kimliği ve geçmişi hakkında yeni bir fikir oluşturmak zorundadır, bu da uzun yıllar alan bir süreçtir.


ÇOCUĞUN AILESINE SAYGı DUYARAK ÇOCUĞA SAYGı GÖSTERMEK


Araştırmalar gösteriyor ki koruyucu aileler ile biyolojik aileler arasındaki çatışma, konu ne olursa olsun, çocukların gelişimi için zararlıdır.
Sizin biyolojik aileye karşı tavrınız çocuğun kendine saygı duyması ve kendiyle gurur duyması ile ilgili gibi mesajları ifade eder. Biyolojik aileye karşı olumsuz tutumlar çocuğun özgüvenini olumsuz etkiler. Koruyucu aile olarak en zor görevlerden biri de biyolojik aileye gerçekten olumlu bir bakış açısı geliştirildiğini göstererek çocuğa yardım etmektir.


Konuşma ve Düşünme için Sorular:

  • Çocuğu aldığınızda biyolojik ailesine karşı ne hissettiniz?
  • Çocukta aile eksikliğinden kaynaklandığını düşündüğünüz bir problem gördünüz mü?
  • Biyolojik ailesi hakkında ne düşündüğünüzü çocuğa nasıl açıkladınız?
  • Çocuk koruyucu aileye yerleştirilmekle ilgili ne düşünüyor?
  • Sizin için biyolojik aileyi kabullenmek mi yoksa onların olumlu niteliklerini görmek mi daha zordu?