Konu Girişi B: Güvenli Koruyucu Anne Davranışı Boyutları

Çocuklarla ilişki kurma görevi üzerine odaklanmanın en iyi yolu nedir?


Bu hangi uygulamayı yapağınızla çok fazla ilgili değildir ancak bunu nasıl yaptığınızla ilgilidir. (ilişki kurma kalitesi)


Bir bebekle ilişki kurma yolunuz (özellikle yaşamlarının ilk iki yılında) çocuğun ayrılıklarla başa çıkmayı ve diğer insanlarla ilişki kurmayı öğrendiği bir öğrenme aşamasıdır. Bu koruyucu anneden öğrenilir ve koruyucu annelerle olan etkileşim çocuğun Bağlanma Modelini şekillendirir.


GÜVENLI BIR ÇOCUK – GÜVENLI BAĞLANMA MODELI


Koruyucu anne güvenli bir şekilde hareket ederse, çocuk o yanından ayrılınca biraz üzülür ancak bu çok uzun sürmez. Oturum 4 ‘te de gördüğümüz gibi bebek emeklemeye başlayacak ve oyun oynamak ve keşfetmekle çok vakit harcayacaktır.
İyi bir koruyucu annesi olan küçük bir çocuk güvenli bağlanma modelini geliştirir:


Çocuk büyüdükçe, kendisi hakkında pozitif düşünceler geliştirir ve diğer insanlara, çocuklara ve diğerlerine güvenme eğilimi gösterir.
Sadece ihtiyacı olduğunda yardım ve bakım için arayışa girer. Tek bir arkadaşıyla değil, canı sıkıldığında bir arkadaşı bırakıp başka oyun arkadaşı bulabilir. Evdeki bazı kişileri diğerlerine tercih eder, çünkü bazılarına diğerlerine göre daha çok bağlanır ve bazı arkadaşları diğerlerine tercih eder ve onlarla arkadaşlığını geliştirir. Çocuk büyüdüğünde, sosyal ilişkilerde başarılı olur ve okulda ve diğer kurumlarda olabildiğince çok şey öğrenebilir.
Bu sadece koruyucu anne bebek ya da küçük çocukla güvenli bir ilişki kurduğunda meydana gelir.

GÜVENLI KORUYUCU ANNE DAVRANıŞı


Güvenli bakım ne anlama gelmektedir? Bilim koruyucu annelerin çocuklarla güvenli bir ilişki sağlayabilmek ve çocukta güvenli bağlanma modeli oluşturmak için neler yapması gerektiği üzerine çalışmalar yapmıştır. Koruyucu anneler;

VIDEO 1

Bebek iletişime geçmek istediğinde genellikle buna karşılık verirler. Bebekle iletişim kurmak için girişimde bulunur ve bebeği uyarırlar. Ne hissettiklerini göstermek için melodik bir ses ve belirgin yüz ifadeleri kullanırlar. Bebekle konuşur ve onla göz teması kurmaya çalışırlar.

VIDEO 2

Duyarlı bir şekilde davranırlar. Bebeği/çocuğu beslemek, giydirmek, şarkı söylemek ve diğer etkinlikler vb. görevleri vardır. Çocuğun duygularını okur ve çocuğun ne istediğini rahat bir şekilde çözmeye çalışırlar. Eğer çocuk üzgünse, ayakkabıları giydirirken çocuğu rahatlatırlar, eğer bebek mutluysa ayakkabıları giymek bir oyun halini alır. Duyarlı olmak katı kuralları uygulamamak demektir. Çocuğun duygularını ve isteklerini hemen anlayıp karşılayarak çocuğu motive ederler.


VIDEO 3

Çocuğun ihtiyacı olduğu anlarda kolay ulaşılabilir bir pozisyondadırlar. Bütün çocuklar rahatlığı, korunmayı, yetişkinler tarafından bakılmayı isterler. Ulaşılabilir olmak çocuğun yardıma ve ilgiye ihtiyacı olduğunda, onun yakınında olmak anlamına gelir. Çocuğun size ihtiyacı olması dışında yardım için başka bir şart yoktur ve çocuk yardım için uzun süre beklemek zorunda değildir.


VIDEO 4

Eğer bebek kızgın, üzgün ya da umutsuzsa, koruyucu anne çocukla birlikte bunu hisseder ancak çocuk gibi hissetmez. Çocuk heyecanlı ya da kızgın olsa bile, koruyucu anne heyecanlı ya da kızgın olmaz. Koruyucu anne sakin bir tavır sergiler, çocuğa kızmaz ve onu cezalandırmaz. Katı olabilir ancak çocuğun hissettiği gibi kızgınlık hissetmez ve çocukla sakin ve nazik bir şekilde konuşur. Çocuk kızgın olduğunda koruyucu anne de kızgın olursa çocuk güvensiz olacaktır.

VIDEO 5

Koruyucu anneler, çocuğun ne hissettiği ve düşündüğüyle ilgilidir ve çocuğun duygu ve düşüncelerindeki durumu yansıtmaya çalışırlar. Çocuk kelimeleri öğrenmeden önce bile, onlarla birlikteyken çocuğun ne hissettiği ve düşündüğüyle ilgili olarak onlarla konuşurlar.
Örneğin bebek koruyucu anneye baktığında, koruyucu anne “Ooooo şimdi bana mı bakıyorsun, bu çok güzel, bence sen şimdi çok mutlusun değil mi?” diyebilirler.
Ya da bezi değiştirirken “Temiz bir beze sahip olmak çok güzel bir şey olmalı, şimdi çok mutlu olduğunu görebiliyorum!”.
Bu sayede bebek dil ve duygunun nasıl bağlantılı olduğunu anlayarak başkaları ve kendini anlamayı öğrenir.div



DÜŞÜNMEK İÇIN SORULAR


Çocuklarla geçirdiğiniz bir güne bakarsanız;İletişim kurmak istediklerinde hangi etkinliklerle çocuklara karşılık vermeye daha çok önem verirsiniz?
 
Karşılıklı iletişim: Koruyucu anne ve çocuk arasındaki karşılıklı ilişkide şarkı söyleme, oyun oynama vb çok dikkat ettiğiniz günlük etkinlikleriniz var mı? Uygulama görevlerini yerine getirirken bebeklerle nasıl karşılıklı iletişim kuabilirsiniz?
 
Duyarlı olma: Günlük bir uygulamanızı düşünün. Yemek yemek, giyinmek vb. yapılması gereken bir şeye çocuğun nasıl tepki verdiğini düşünün. Çocuğun uygulamayı yapması için onu motive etmenin en iyi yolu nedir? Bu çocuğa nasıl duyarlı olabilirsiniz? Hangi davranış en iyi sonucu verir?
 
Çocuğa karşı ulaşılabilir olma: Eğer bir çocuğun bizim ilgimize ya da yardımımıza ihtiyacı varsa (çocuk korkmuşsa, güvensizse, mutsuzsa, canı acıyorsa),yardım için ne kadar süre beklemek zorundadır? Yardım etmek için koruyucu annenin hiçbir ön koşulu olamaz. Eğer çocuğun yardıma ihtiyacı varsa, yardımı alır. Eğer çok çocuk ve bir tane koruyucu anne varsa, olabildiğince çok çocuğa ulaşabilmek ve bu problemi çözmek için neler yapabiliriz?
 
Çocukla birlikte hissedin, çocuk gibi değil: Çocuk rahatsız, gergin, sürekli olarak tartışmacı olduğunda ya da öfke nöbetine tutulduğunda, çocuğun duyguları sizi nasıl etkiler ve size nasıl tepki verdirir? Çocuk mantıksız ya da çok heyecanlı davransa bile koruyucu anne olarak nasıl sakin, kararlı ve nazik olmalısınız? Çocuklar sizi nasıl sinirlendirebilir ya da rahatsız edebilir? Çocuklar gibi hissetmemek için nasıl bir özel özen gösterebilirsiniz? Çocuğun duygu ve düşüncelerini yansıtma: Çocuklarla birlikteyken onlarla nasıl konuşmalısınız?
Örneğin:
bir çocukla bir uygulama yaparken, çocukta gördüğümüz şeyler hakkında konuşursunuz: “şimdi bu oyuncakla oynayacaksın, ondan biraz ürktüğünü görüyorum, çünkü bu oyuncağı daha önce hiç görmedin, sorun değil, hadi ona birlikte bakalım” ya da “şimdi biberonundan içiyorsun, gerçekten çok acıkmışsın, yemek yemek güzeldir, bu seni mutlu ediyor değil mi?” vb.

 


ETKINLIK ÖNERILERI


    • Çocuklarla ilişki kurma yöntemlerinizi (karşılıklı ilişki, duyarlılık vb.) nasıl geliştirebileceğinizi düşünün.
    • Günlük örnekler bulun ve ilişki kurma görevinizi nasıl geliştirebileceğinizi tartışın.
    • Özellikle, ilişki kurma görevi geliştirmede ne gibi problemlerle karşılaşabileceğinizi konuşun ( “çok yoğunuz, yeni bir şeyler yapmak çok zor, çok çocuk var ancak sadece bir tane koruyucu anne var” vb.) ve bu problemlerden bazılarının nasıl üstesinden gelebileceğinizi tartışın.
    • Hangi olumsuz tutumların güvenli koruyucu anne davranışı uygulamanıza engel olabileceğini düşünün:
      • “Ebeveynlerim her zaman bana kızardı, bunu koruyucu ailesi olduğum çocuğa uygulamaktan kendimi nasıl engelleyebilirim?
      • “Bir profesyonel olarak çocuklarla kişisel ilişki kurmamalısın.”
      • “Bütün bunları yapmak için yeterli zaman ve enerjimiz yok.”
      • “Eğer çocuklar bana bağlanmaya başlarsa, onlardan ayrıldığım zaman üzülecekler ve ben de üzüleceğim.”

Bütün bu tutumlar kendi içlerinde doğrudurlar ancak çocuk gelişimi için uygun olmadıkları için bunlardan vazgeçmelisiniz. Eğer kendi aileleriniz size iyi bakmamışsa, iyi bir koruyucu aile olmayı denemelisiniz. Çocuklarla kişisel ilişkiler kurmak ve size bağlanmalarına izin vermek, onlardan ayrıldığınızda üzülme ihtimalini ortaya çıkarır ancak bu hayatın bir parçasıdır ve çocuğun bir koruyucu aile ile kişisel bir ilişki kurmayı hiç öğrenmemesinden çok daha iyidir.
Koruyucu ailesi olduğunuz çocukla birlikte olmak, onun “ailesel bağlanma figürü” olmanızı da gerektirir.


DÜŞÜNCELER


İlişki kurma görevlerini yeni yöntemlerle günlük etkinliklerinizde nasıl uygulayacağınızı düşünün:
  • “Belki de görevlerimizi bölmeliyiz böylece çocuklara karşı bazı zamanlar yoğun ve ulaşılamaz olabiliriz ancak günün geri kalanında bize ulaşabilirler ve onlara ilgi gösterebiliriz.”
  • “Çok çocuğunuz ve tek koruyucu anneniz varsa bazı zamanlar onların hepsini bir araya getirebilir, belli bir zamanda ise bir çocukla bireysel olarak ilgilenebilirsiniz. Örneğin, her öğleden sonra diğerleri izlerken bir çocukla bir etkinlik yapabilirsiniz .”

GÜVEN TEMELI VE KEŞIF: DIĞERLERI İLE İLIŞKI VE OYUN


Eğer bebek çok fazla korku olmadan ayrılmayı öğrenirse, ona güven temeli vermiş olursunuz.

Güven temeli olan bir bebek, ayrılma, ağlama ve sıkıca tutunma ile kendini yormak zorunda değildir, kendini güvende hisseder. Yani çocuklarla çalışırken, her zaman işe orada olmayla ve etrafta çok fazla hareket etmemekle başlamalısınız.


Eğer çocuğun yakınlarında kalırsanız, çocuk sakin kalır ve ayrılacağınıza dair bir korku duymaz. Çocuğa güven temeli vermeniz kaydıyla, diğer davranış biçimi yönetimi üstlenir:
Keşif Sistemi.


Yani sakin olarak ve hazır bulunarak “Bağlılık Sistemi”ni kapatırsanız, otomatik olarak “Keşif Sistemi”ni açarsınız.
O neredeyse onunla birlikte kalan bir bakıcıya sahip güvenli bir çocuk, bakıcısından uzaklaşmaya, etrafındaki şeylerle oynamaya, öğrenmeye, dünyayı keşfetmeye, meraklı olmaya, diğer çocuklarla iletişime geçmeye ve küçük deneyler yapmaya başlayacaktır.
Bu, keşif davranışı olarak adlandırılır ve çocuk gelişimi için oldukça önemlidir. Sağlıklı çocuklar sadece çok kısa bir süre için, kendilerini güvende hissedene kadar, bakıcılarına sıkıca tutunurlar. Daha sonra oynamaya, keşfetmeye vb. başlarlar.
Bu, çocukların dünyayı öğrenmesinin ve daha sonra da eğitime ve öğrenmeye istekli olmalarının tek yoludur. Yani güvenli çocuklar, enerjilerini ayrılmaktan kaçınmak için harcayan, kendine güveni olmayan çocuklara göre daha çok şey öğrenirler. Örneğin, bir çocuğu, çocuklardan oluşan bir gruba soktunuz.
Başlangıçta, çocuk sizin bacağınıza sıkıca sarılacak ve ağlayacaktır (bağlılık davranışı) fakat siz aynı yerde ve sakin kalırsanız çocuk emekleyerek sizden uzaklaşmaya, oyuncaklarla oynamaya ve diğer çocuklarla ilişki kurmaya başlayacaktır. (keşif davranışı)
Eğer siz yerinizden kalkıp uzaklaşırsanız çocuk keşfetmeyi durduracak, geri gelecek ve uzaklaşmayı durdurmanız için size yeniden sarılacaktır. (bağlılık davranışı)