Jeżeli niemowlę lub małe dziecko żyje z opiekunami o bardzo nieprzewidywalnych zachowaniach, takimi, którzy często karzą lub krzyczą, za chwilę będąc miłymi, okazujący dużo silnych negatywnych i pozytywnych emocji, dziecko może rozwinąć strategię obojętności więzi. Dziecko jest w pułapce pomiędzy szukaniem opieki i jednocześnie silnej obawy o nieprzewidywalną reakcję opiekuna.
Częsty przypadek u dzieci: których pierwsi opiekunowie doznali znaczących braków u własnych opiekunów w własnym wychowaniu albo jeżeli w ich otoczeniu często dochodzi do aktów przemocy i konfliktów pomiędzy opiekunami lub jeżeli opiekunowi są chorzy psychicznie.
We wszystkich tych przypadkach zachowanie opiekunów jest dla dziecka nieprzewidywalne
- Dziecko będzie cały czas kurczowo trzymać się opiekuna, niezadowolone i trudne do uspokojenia
- Nie będzie się czuło wystarczająco bezpiecznie, by zacząć się bawić, odczuwając obsesyjny strach przed rozłąką
- Będzie próbowało wywierać wpływ na opiekuna i „przejmować kontrolę”.
- Dzieci starsze będą bardzo nerwowo odbierać zachowanie i myślenie innych osób dotyczące ich – w negatywny sposób ( “oni mnie nie lubią”, “gniewasz się na mnie”).
- Dziecko będzie w jednej chwili próbowało kontrolować innych, próbować „matkować” innym dzieciom, w drugiej – może zacząć narzekać, że jest chore, niezrozumiane bądź nie lubiane przez innych. Będzie próbowało zmieniać wszystkie Twoje decyzje lub ciągle próbować je negocjować.
- Nie będzie miało wielu przyjaciół wśród rówieśników, ale będzie chciało zawładnąć jedną przyjaźnią (“Tylko Ty jesteś moim przyjacielem, jeżeli będziesz rozmawiał z innymi, zdradzisz mnie”)
- W granicznych przypadkach dziecko może okazywać przemoc i starać się zmuszać rówieśników do robienia rzeczy, których nie chcą i nie lubią, uważając za działania obraźliwe seksualnie lub gwałtowne.
- Dziecko będzie szukało uwagi opiekunów, jednocześnie okazując niechęć, nienawiść lub nieustanna krytykę wobec nich. Może próbować podzielić opiekunów (“tylko Ciebie lubię, a jej nienawidzę”)
- Dziecko ciągle skupia się na negatywnych relacjach i stara się unikać zadań czy dyskutować o nich.
|
Profesjonalna opieka w przypadku ambiwalentnego zachowania dziecka
Jeśli dziecko potrzebuje opieki, ale jednocześnie bardzo boi się opiekunów, bliskość i zaufanie stają się problemem, podobnie jak regulowanie dystansu emocjonalnego i bliskości. Dzieci te bardzo cierpią, a wy powinniście sprawić, aby czuły się bezpiecznie, w następujący sposób:
- Bądź delikatna, ale również bardzo konsekwentna. Nie karz dziecka, lecz spokojnie podkreślaj swoje wymagania i warunki.
- Podejmuj decyzje, których dziecko nie jest w stanie podjąć.
- Pomóż dziecku skupić się na swoim zadaniu: „Teraz czytamy i przez następne 10 minut nie zajmujemy się niczym innym.”
- Wprowadź racjonalny rutynowy program dnia składający się z krótkich zajęć i powtarzaj go codziennie.
- Gdy dziecko oskarża cię lub obwinia, bądź spokojna i delikatna, ale nie negocjuj swoich decyzji. Jeśli stawiasz żądania, pamiętaj, aby od nich nie odstępować ani nie zacząć dyskutować na ich temat.
- Gdy dziecko dramatyzuje, pomóż mu odzyskać właściwą perspektywę – „Mówisz, że chcesz umrzeć, bo nikt cię nie lubi; faktycznie, jesteś teraz trochę smutny i zły, ale to za moment minie, nawet jeśli teraz tak nie myślisz.”
- Spróbuj zauważyć – i porozmawiać o tym z koleżankami – kiedy dziecko cię irytuje i wzbudza ambiwalentne odczucia. Spróbuj spojrzeć na dziecko z dystansu, aby zachować spokój, stabilność, delikatność i konsekwencję.
|
REFLEKSJA
- Czy masz pod swoją opieką dzieci, które zachowują się w ten sposób?
- W jaki sposób reagujesz, gdy dziecko kłóci się, stara się zastraszyć innych, skarży się lub oskarża was?
- Czy pamiętasz kogoś w rodzinie / spośród przyjaciół, kto zachowuje się w ten sposób?
- Co sprawia Ci trudność w reagowaniu, gdy dzieci zachowują się w sposób ambiwalentny?
|